YAYLADERE İLÇESİNİN TARİHÇESİ

Habip Yayladere bölgesinde M.Ö. 2100 yıllarında Komukların, Horrilerin M.Ö. 1360 yıllarında Hititler' in egemenliği görülmektedir. M.Ö. 900 yıllarında ise Urartular M.Ö. 550 yıllarında Perslerin daha sonra İskender İmparatorluğunun himayesine giren ilçe toprakları M.Ö. 75 yıllarında Ermenistan Krallığının M.Ö. 50 yıllarında da Roma İmparatorluğunun himayesine girmiştir. 1073 yılında yapılan Malazgirt savaşına kadar Bizans İmparatorluğu hakimiyetinde bulunan bu bölge bu önemli Türk zaferinden sonra Selçuklu devletine dahil olmuştur. 1080-1201 yılları arasında Saltukoğulları'nın,1473 tarihine kadar Uzun Hasan'ın elinde bulunan ilçe toprakları bu tarihte yapılan Otlukbeli savaşından sonra ise tamamen Osmanlı İmparatorluğunun himayesine girmiştir.

 
1514 yılına kadar İran Safevi devletinin saldırılarına uğrayan bu bölge Çaldıran savaşından sora Yavuz Sultan Selim tarafından tamamen Osmanlı topraklarına katılır. İlçede bu İmparatorluklar kalıntı olarak biraktikları tek şey yüksek bir kayalığın kale olarak kullanılması ve kale üzerindeki yerleşik hayata dair izler görülmektedir.

 
Yayladere halkı ilçenin kuruluşuyla ilgili kesin bir bilgiye sahip degildir. Yalnız anlatılanlara göre “ Yayladere de 3 aile yaşamaktadir. Daha sonra Sade aşiretinin kümsür kolundan bir çok aile gelir ve Yayladere' ye yerleşirler. Böylelikle Yayladere tam bir yerleşim merkezi haline gelir.”
Yayladere ilçesinin ilk adı Holhol' dur. Cumhuriyetin ilk yıllarında Holhol Köyü olarak Sarıtosun bucağına bağlı bir köy olan Yayladere 1936 yılında bucak merkezinin Sarıtosun'dan Holhol'a olan eski adı 1959 yılında Yayladere olarak değiştirilmiştir. 04 Temmuz 1987 tarihinde 3392 sayılı yasasıyla Bingöl iline bağlı bir ilçe haline dönüşmüştür.

COĞRAFİ YAPI

 
Yayladere doğuda Kiğı ilçesi, Kuzey batıda Tunceli'ye bağlı Pülümür ilçesi, Günaybatıda Tunceli'nin Nazimiye ilçesi ve güneyden ise Elezığ'ın Karakoçan ilçesiyle sınırlı ve komşudur.

 
İlçenin güneyinden geçen ve Keban Baraj gölüne dökülen Perisuyu Elezığ ili ile Bingöl ili topraklarını birbirinden ayırır. Bu akarsu üzerinde kurulmakta olan Özlüce Barajının yapımıda yıllardır devam etmekte, günümüzde önemli bir bölümü tamamlanmış sayılmaktadır.

 
Yaklaşık 1650 metre yükseklikte yer alan Yayladere, çevresindeki dağların güney eteklerinde kurulmuştur. Her yanı dağlarla çevrili bulunan ilçenin etrafındaki yükseltisi 2500 metreyi aşmaktadır. Bu bölgede jeolojik geçmişte güney Pontid Okyanusunun etkisi vardır. Bu okyanusun kuzeyden ve güneyden gelen kıtasal levhalarla kapanması sonucu yer kabuğunun bu zayıf kuşakları boyunca yer altındaki mağmanın yükselmesi nedeniyle bu bölgelerde volkanik röliyef oluşmuş ve arazi bu röliyefe bağlı olarak bugünkü görünümünü almıştır.

 
Tarihte çok şiddetli depremlerin oluştuğu, içinde bulunduğumuz bölgede, günümüzde de önemli yer kabuğu hareketleri yaşanmaktadır.

Bu deprem kuşağında Amik Ovasından Karlıova'ya kadr uzanan kırık boyunca, özellikle VIII. ve X. yüzyıllarda önemli depremler olmuştur. Günümüzde de etkinliği sürdüren bu deprem kuşağı son olarak 1970'teki Bingöl depremi de büyük zarara yol açmıştır. Burada yer alan önemli tepeler, Taru ve Sülbüs tepeleridir.

 
Yayladere'nin kuzeyinde ve Deşt Düzü'nün batısında yer alan Sülbüs dağı (2884 m.) çok yüksek volkanik bir dağdır. Bulunduğu sıradağın ortasından birden bire yükselmektedir. Karları en geç eriyen yerlerdendir. Sülbüs'ün üstü ve etekleri yayla olarak kullanılır. Uzaktan sivri bir koni şeklinde görünse de üstü düzlüktür. Tepesine kadar yol olduğu bilinmektedir. Dağa adını veren Sülbüs Ziyareti dağın tepesindedir.

 
Yayladere ilçesine bağlı Taru (Yavuztaşı) köyünde Taru taşı adında bir sap kayalık vardır. Bu kayalığın güneyinde bulunan Hasköy'e yakın bir yerde de şifalı bir kaplıca vardır. Birçok romatizmal hastalık için sayısız yararı olduğu bilinmektedir. Ancak bu kaplıca içinde bilimsel çalışmalar yapıldığı söylenemez.

Karakoçan - Yayladere yolu kenarında Meydan Gölü ise önemli bir mesire yeri olarak bilinmektedir

Ekonomi

Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır

YAYLADERE İLÇESİNİN NUFUSU

 
Bingöl'ün en küçük ilçesi Yayladere'nin toplam nüfusu ise 2 bin 87 olarak açıklandı. Bu nüfusun bin 160'ı ilçe merkezinde yaşarken, 636'sı ise köylerde yaşıyor